Raport z wizyty studyjnej w Danii

W dniach 18 i 19 grudnia 2018r trzy przedstawicielki Iustitii – Dorota Zabłudowska, Olimpia Barańska – Małuszek i Monika Frąckowiak uczestniczyły na zaproszenie stowarzyszenia sędziów w Danii w wizytach studyjnych. W dniu 18 grudnia doszło do spotkania z Marianne Gram Nybroe – koordynatorką międzynarodową z Rady ds zarządzania sądami (The Danish Court Administration), następnie Mikael Sjoberg – prezes stowarzyszenia sędziów duńskich (który towarzyszył we wszystkich spotkaniach w tym dniu), przedstawił strukturę sądownictwa w Danii. Następnie doszło do spotkania z Vibeke Rønne – członkinią Rady ds nominacji sędziowskich oraz Sądu Dyscyplinarnego. W tym dniu odbyło się też spotkanie z prezesami wszytskich sądów w Danii, którym przedstawiona została aktualna sytuacja dotyczącą wymiaru sprawiedlwości w Polsce. W dniu 19 grudnia prezes sądu rejonowego w Kopenhadze, oprowadził po budynku sądu, wyjasniając zasady funkcjonowania sądu.

Istotne informacje dotyczące funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Danii:

1. Od 1999r funkcjonuje Danish Court Administration – organ odpowiedzialny za zarządzanie sądami (formalnie podlega Ministrowi Sprawiedlwiości, ale jest niezależny od egzekutywy i minister nie może zmienić decyzji tego organu):
Organ ten poza bieżącym zarządzaniem sądami wyznacza cele, jakie sądownictwo ma osiągnąć w długim okresie czasu (na okres 2013 – 2018 założeniem było: skrócenie postępowań sądowych, większa spójność procedur I działania róznuych sądów, lepsza komunikacja ze społeczeństwem, uczynienie z sądów atrakcyjnych miejsc pracy). Żeby osiagnąć te cele, ustalane są np tematy szkoleń dla sedziów i pracowników, odbywają się cykliczne spotkania z prezesami wszystich sądów, składane są propozycje legislacyjne itd.
– Sędziowie, którzy są członkami rady, jak też sędziowie którzy pracują w jakichkollwiek innych organach administracji państwowej nie mogą być tam delegowani na dłużej niż jeden rok, maksymalnie dwa lata (żeby nie tracić kontaktu z rzeczywistą pracą sędziów);

– Na każdym szczeblu struktury sądownictwa ogromne znaczenie przywiązuje się do wizerunku wymiaru sprawiedliwiości.
-podstawowe znaczenie ma tu szeroki udział społeczeństwa w orzekaniu (poprzez udział ławników),
– sądy organiuzują dni otwarte, dni edukacji, na festiwalu Folkemodet w czerwcu każdego roku organizuje się symulacje rozpraw, w których biora udział uczestnicy festiwalu
– przywiązuje sie wagę do języka, jakim posługuja się sędziowie i urzędnicy (duża ilość szkoleń);
– powołuje się zespół do spraw dobrych praktyk (sędziowie delegowani na okres nie dłużej niż jednego roku)

– Dania ma bardzo ciekawy, transparentny system awansów. By zostać sędzią trzeba między innymi przez pół roku orzekać jako “sędzia na próbę” w sądzie okręgowym, w składach trójkowych.

– Sądy duńskie sa pełne sztuki – na korytarzach i na salach sądowych wiesza się obrazy i wystawia rzeźby z lokalnych muzeów, które udostępniają eksponaty ze swoich magazynów;

– Członkami stowarzyszenia sa wszyscy sedziowie z Danii. Każdy nowopoowałny sędzia otrzymuje zaproszenie przez stowarszyszenie (podobnie zresztą rzecz ma się w Portugalii). Pozycja stowarszyszenia jest bardzo silna z uwagi na 100% reprezentację.

KONKLUZJE:

Sędziowie z Danii są otwarci na wszelkie formy współpracy z sędziami polskimi, są pod ogromenym wrażeniem Iustitii. Być może warto zrobić w drugiej połowie roku jakiś szczyt polsko – duński (lub polsko – nordycki – o czym można tez porozmawiać 8 lutego b.r. – sędziowie “nordyccy to Duńczycy, Estończycy, Finowie, Islandczycy, Litwini, Łotysze, Norwegowie I Szwedzi. Tym bardziej, że Duńczycy mają w tej grupie silną pozycję, a ambassador Danii bardzo wspiera rule of law w Polsce).