Jesteśmy niezależnym, apolitycznym i samorządnym stowarzyszeniem polskich sędziów.
Naszą główną misją jest obrona wolności i praw obywatelskich, fundamentu demokratycznej Polski, należącej do Unii Europejskiej.
Działamy od ponad 25 lat, w tym w międzynarodowych organizacjach sędziowskich Skupiamy ponad 3 500 sędziów, najwięcej w Polsce.

Opinie "Iustitii" w sprawie prowadzenia Krajowego Rejestru Sądowego

Zespół ds. Prawa Cywilnego Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” opracował stanowisko wobec projektów dwóch rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości:

1)  w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach,

2) w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy, wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania.

Poniżej przedstawiamy treść sporządzonych opinii.  

 Stanowisko Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” wobec projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach

W związku z otrzymanym projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” pragnie zwrócić uwagę, iż przesłany projekt prawie w całości powtarza treść poprzedniego rozporządzenia, a zgodność ta chyba nawet przekracza 99% treści.

Nieliczne zmiany jakie znajdują się w rozporządzeniu, w niektórych aspektach muszą przy tym budzić wątpliwości.

Po pierwsze zwrócić należy bowiem uwagę, że projekt rozporządzenia zmienia zasady ujawniania w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego informacji o przekształceniu spółki cywilnej w inną spółką handlową (zob. art. 551 § 2 k.s.h.). Obecnie informacje o takim przekształceniu zgodnie z § 13 ust. 3 obecnego rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach wpisywano wyłącznie w dziale 1, rubryce 6 polu 2 rejestru. Według projektu informacja ta ma być wpisywana nadal, dodatkowo jednak ujawniać ma się również w podrubryce 1 rubryki 6 dane spółki cywilnej podlegającej przekształceniu. Budzi wątpliwość takie podwójne ujawnianie tej informacji, które może być nieczytelne również przy wypełnieniu formularza. Co prawda § 13 ust. 2 projektu wspomina o danych wspólników spółki cywilnej, a np. jego § 50 pkt 6 lit. d o danych spółki cywilnej, niemniej jednak pamiętać należy, że spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa, a za przedsiębiorców uznaje się jej wspólników (zob. art. 4 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Tym samym to przedsiębiorcy wspólnie działający posługują się firmą spółki cywilnej, która niewątpliwie powinna zawierać ich oznaczenie. Sami przedsiębiorcy działający w formie spółki cywilnej będą więc wymienieni w polu 1 podrubryki 1 rubryki 6 działu 1. Jedyną informacją dodatkową będą więc numery pod którymi wspólnicy wpisani są w rejestrach bądź ewidencjach. Wątpliwe jest jednak, aby samo ujawnianie numerów wspólników, i tak zresztą dostępnych i łatwych do ustalenia jeżeli zna się numery NIP i REGON spółki, uzasadniało ujawnianie danych o spółce dwa razy.

Po drugie wyrazić należy obawę co do skutków przepisów przewidujących wpisywanie w rejestrze adresów według zapisu w bazie TERYT (krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju). Rozporządzenie nakazuje taki zapis np. w § 50 pkt 2 lit a-b oraz pkt 3 lit. a-c, w konsekwencji zmian ustawy o KRS jakie wypracowane w trakcie prac legislacyjnych. Zauważyć należy, że obowiązek dokonywania wpisu zgodnie z zapisem w bazie TERYT obciąży po raz kolejny sądową administrację, wnioskodawca zapewne poda bowiem adres w formie zwykle używanej, często jednak różnej od zapisu w bazie TERYT (podać można przykład popularnego Warszawie adresu pod którym mieści się wiele kancelarii prawnych tj. plac ONZ, którego to adresu w bazie TERYT nie  ma - jest bowiem plac Organizacji Narodów Zjednoczonych). Zmiany dotyczące TERYT budzą poważne wątpliwości głównie z uwagi na fakt, iż nie ma w żadnym miejscu nawet próby diagnozy, jak wpłyną na obciążenie pracą pracowników sądów.

Po trzecie zdecydowanie należy zanegować zmianę załącznika nr 3 do rozporządzenia. W obecnym załączniku do obecnego rozporządzenia pod pozycją 19 jest bowiem mowa o takiej pozycji jak „związki zawodowe, co obejmuje także ich jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną”. Według propozycji zmiany pozycja ta ma być rozbita na dwie pozycje, dwóch różnych form tj. osobno „związki zawodowe” i osobno „jednostki organizacyjne związków zawodowych posiadających osobowość prawną”. Jednostki organizacyjne związków zawodowych według dominującego poglądu nie wymagają przy tym wpisu do rejestru (co stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 25 marca 1993 r. I PZP 73/93). Propozycja zmiany budzi więc zaskoczenie, nie jest bowiem jasne dlaczego w ogóle ma nastąpić takie rozdzielenie. Zastanawiać może przyczyna zmiany, ale i jej skutki. Żaden przepis bowiem nie określa, co ma dziać się z dotychczasowymi wpisami takich podmiotów oznaczonych zbiorczą kategorią „związki zawodowe, co obejmuje także ich jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną”. Skoro w rejestrze mają znaleźć się ostatecznie osobne oznaczenia, to można obawiać się, że zmiana będzie oznaczała dla sądów rejestrowych konieczność wszczęcia z urzędu postępowań dla kilku tysięcy wpisanych podmiotów, aby dotychczasowe oznaczenie związki zawodowe, co obejmuje także ich jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawnązastąpić oznaczeniamizwiązki zawodowe” i „jednostki organizacyjne związków zawodowych posiadających osobowość prawną”. Można oczywiście uznać, że sądy nie powinny tego robić, to jednak z kolei podważa sens zmiany, bowiem w rejestrze będą wtedy wszystkie trzy oznaczenia form prawnych. Tym samym należy zdecydowanie negatywnie zaopiniować zmianę dotyczącą tej kwestii jako nieprzemyślaną i niedostatecznie uzasadnioną. Albo bowiem spowoduje ona dodatkową aktywność i obciążenie sądów kilkoma tysiącami spraw z urzędu albo skutkować będzie trzema rodzajami oznaczeń, co z kolei podważa sens zmiany.

 

Stanowisko Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” wobec projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy, wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania

 

W związku z otrzymanym projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” pragnie zwrócić uwagę, iż część proponowanych zmian formularzy wydaje się nieistotna dla ich czytelności i wyłącznie generuje koszty ich wymiany. Z tego też powodu w części należy negatywnie zaopiniować przedstawione rozporządzenie.

            Zwrócić należy bowiem uwagę, iż w uzasadnieniu wskazano na porządkującą i techniczną zmianę załączników nr 1, 2, 5, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 75 i 85. Zmiana ta w znacznej części polega na zmianie umiejscowienia pól przeznaczonych na wpisywanie numerów NIP i REGON. Analizując problem na przykładzie pierwszego załącznika, jakim w zmienianym rozporządzeniu jest formularz KRS-W1 zauważyć należy, że jedynie zmieniono w nim położenie pól przeznaczonych na numery NIP i REGON. Zmiana ta nie poprawia w żaden sposób czytelności formularza, samo zresztą uzasadnienie nie wskazuje żadnych wskazań, iż z jakichkolwiek badań wynika większa czytelność proponowanych w tym miejscu zmian. Skoro zmiana ta merytorycznie nie wnosi nic, nie ma żadnych dowodów na to aby poprawiała czytelność formularza (a w ocenie sędziów opiniujących projekt nie poprawia czytelności formularza), to zmiany polegające na przeniesieniu w inne miejsce pól dotyczących NIP i REGON, wydają się całkowicie niezasadne. Zauważyć należy bowiem, że zmiany te generują koszty wymiany formularzy, które (niezależnie od tego jak by je minimalizować) zawsze zaistnieją. Tym samym wydaje się zasadne przemyślenie zmiany, która niewątpliwie generować będzie koszty, natomiast nie zmienia merytorycznie w zasadzie nic.

            Zwrócić należy również uwagę na zmianę formularzy np. KRS-W3 (ale też np. KRS-W21),  polegających na dodaniu pól „spółka wystąpiła o NIP”, „spółka nie wystąpiła o NIP”. Z żadnego przepisu prawa  nie wynika, aby informacja tego rodzaju miała być wpisana w rejestrze, tym samym zamieszczenie takiego pola w części formularza dotyczącej danych wpisywanych do rejestru wydaje się nieporozumieniem. Formularz dość wyraźnie dzielił się na część przeznaczoną na dane niewpisywane do rejestru i część przeznaczoną na dane do rejestru wpisywane (część B i C). W części dotyczącej wpisu poszczególne pola co do zasady miały swój odpowiednik w systemie informatycznym KRS (formularzach ekranowych). Tym samym zgodność czy też wręcz identyczność układu pól formularza papierowego i formularza ekranowego miała istotne znaczenie dla ergonomii pracy wprowadzających dane urzędników sądowych. Obecnie bez żadnego uzasadnienie ta ergonomia pracy będzie zaburzona. Nie wydaje się aby w ogóle były uzasadnione jakiekolwiek istotne przesłanki do zamieszczenia takich pól w części wpisowej, niezależnie od tego, że wątpliwa jest potrzeba ich zamieszczenia w ogóle. Przecież jeżeli w przypadkach takich jak np. spółki w organizacji podmioty te uzyskają NIP,  to raczej trudno podejrzewać, aby go nie podały. Tym samym zmianę tą należy również zaopiniować negatywnie.

            Odnośnie propozycji zmiany formularza KRS-ZM zauważyć należy, że wydaje się stwarzać on zagrożenie błędów przy wypełnieniu. Obecnie posługiwanie się formularzem KRS-ZM polegało na wyborze tylko jednej opcji. Obecnie zaznaczono w treści formularza, iż można zaznaczyć jeden lub dwa kwadraty. Domyślać można się, że pouczenie to ma na celu ułatwienie zrozumienia, iż dla wykreślenia całego dotychczasowego przedmiotu działalności (tj. zarówno działalności przeważającej jak i pozostałej) konieczne będzie zaznaczenie dwóch kwadratów. Pozostaje jednak niejasne, czy mają to być kwadraty 1 i 3 czy 2 i 3. Wydaje się, że pouczenie powinno precyzować te kwestie i instruować, jak taką zmianę należy ująć w formularzu. Obawiać można się przy tym, że brak jednoznacznego pouczenia może skutkować nawet nie tylko błędami w wypełnianiu formularzy, ale i zwrotami wniosków.

 

w imieniu Zespołu ds. Prawa Cywilnego

                                                       Przewodnicząca

                                                             Hanna Kaflak-Januszko

Komunikaty

Media