Jesteśmy niezależnym, apolitycznym i samorządnym stowarzyszeniem polskich sędziów.
Naszą główną misją jest obrona wolności i praw obywatelskich, fundamentu demokratycznej Polski, należącej do Unii Europejskiej.
Działamy od ponad 25 lat, w tym w międzynarodowych organizacjach sędziowskich Skupiamy ponad 3 500 sędziów, najwięcej w Polsce.

Opinia „Iustitii” o projekcie zmian dot. wzorów i urzędowych formularzy pism procesowych w p. cywilnym (projekt z dnia 2.05.2016r.)

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” wydało opinię do projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępnienia urzędowych formularzy pism procesowych w postępowaniu cywilnym  (projekt z dnia 2 maja 2016 r.). Opinia została opracowana przez członków  Zespołu cywilnego, a następnie przyjęta przez Zarząd Stowarzyszenia.

W związku z otrzymanym projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów i sposobu udostępnienia urzędowych formularzy pism procesowych w postępowaniu cywilnym  (projektz dnia 2 maja 2016 r.) Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” wyraża pozytywną opinię o przedłożonym projekcie. Zauważyć należy, że projekt pomimo swojej objętości, wymuszonej w dość oczywisty sposób wskazaniem całego nowego wzoru formularza, ma dość ograniczony zakres regulacji, w zasadzie bowiem sprowadza się do określenia swoistego nowego słownika rodzajów odsetek w formularzach poprzez określenie pojęć odsetek ustawowych za opóźnienie i odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, jak również wyraźnego wskazania zamieszczania numerów identyfikacyjnych.

W zakresie zatem objętym opiniowanym projektem (wyżej wskazanym) Stowarzyszenie nie wskazuje uwag, uznając za potrzebne wprowadzenie do formularzy  rozróżnienia rodzajów odsetek. Celowe wydaje się jednak zawarcie w pouczeniach opisu użytych pojęć. Odróżnienie odsetek za opóźnienie (według regulacji k.c. do końca 2015 r.) i odsetek za opóźnienie według aktualnej regulacji k.c. zapewne nie powinno być problemem dla zorientowanego w aktualnych problemach prawa cywilnego prawnika. Niekoniecznie jednak pojęcia te muszą być rozróżnialne dla innych osób i w tej sytuacji wydaje się zasadne postulowanie zamieszczenia w formularzu stosownych objaśnień użytych pojęć, tym bardziej, że przy bardzo formalistycznej interpretacji powstać może czasem pytanie, czy żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie przy początkowej dacie płatności wcześniejszej niż 31 grudnia 2015 r. oznacza żądanie za okres przed 1 stycznia 2016 r. odsetek za opóźnienie? Racjonalna wykładnia wymaga takiego poglądu, niemniej jednak w praktyce posługiwanie się tymi pojęciami może powodować praktyczne problemy, stąd też objaśnienia użytych w tym zakresie pojęć i rozbudowanie zasad ich używania może zmniejszyć ilość problemów w praktycznym stosowaniu formularzy. Podkreślić należy zatem, że pouczenia w końcowej części formularzy powinny być wzbogacone o wyjaśnienie, w jakim kontekście użyto poszczególnych pojęć co do odsetek i w jakim przedziale czasowym można aktualnie posłużyć się pojęciem odsetek ustawowych, a w jakim odsetek ustawowych za opóźnienie.

Stowarzyszenie pragnie również wskazać, że coraz bardziej problematyczna staje się konstrukcja formularza. Uwaga ta pozostaje poza zakresem regulacji, niemniej jednak wskazać należy, że aktualnie formularz dostarcza znacznie mniej informacji kontaktowych niż klasyczne pismo procesowe przesyłane do sądu np. przez pełnomocnika strony. W praktyce występuje potrzeba zapewnienia sądowi informacji o danych telefonicznych, czy mailowych pełnomocnika, np. w sytuacji pilnej zmiany, czy odwołania terminu rozprawy wywołanego wnioskiem drugiej strony. W tym zakresie tradycyjnie sporządzone pismo pełnomocnika bądź strony dostarcza zwykle informacji o adresie mailowym bądź numerze telefonu, gdy tymczasem nie dostarcza go prawidłowo wypełniony formularz. W tej sytuacji postulować należy taką zmianę formularzy, aby wyraźnie wskazywały na potrzebę podawania danych kontaktowych innych niż tylko adres, tj. danych poczty elektronicznej, bądź też numeru telefonu. Korelowałoby to z przepisem art. 1491 k.p.c., który wejdzie w życie 8 września 2016 r., zgodnie z którym sąd będzie mógł wzywać strony z pominięciem klasycznych sposobów doręczeń.   

Zauważyć należy również, że potrzeba wskazywania np. adresu poczty elektronicznej wynika choćby z konieczności stosowania regulacji § 98 ust. 1 pkt 2 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, wskazującego zasady udzielania informacji na zapytania kierowane z adresów poczty elektronicznej.

Dodatkowo Stowarzyszenie wskazuje na konieczność formułowania wszelkich pouczeń, w tym zawartych na formularzach urzędowych, w jak najprostszy sposób, przystępny, zrozumiały dla przeciętnego obywatela. Ich opracowanie powinno nastąpić z udziałem językoznawców, specjalistów od komunikacji językowej. Pouczenia na obecnie obowiązujących formularzach są często niezrozumiałe dla osób nie posiadających wykształcenia prawniczego, a w niektórych wypadkach nastręczają problemów interpretacyjnych nawet prawnikom.

 

 

Komunikaty

Media